MTA’nın raporuna göre Sakarya için hazırlanan ürküten deprem senaryosu... 12 bin 304 kişi ölecek, 30 bin 944 kişi yaralanacak, 47 bin 322 konut yıkılacak

Haritada  Türkiye’nin farklı bölgelerinden 71 fay haritası yer alıyor.

Diri fay haritasını yayınlayan MTA'ın bu araştırması sonrasında da bir adım öteye gidilrek fayın geçtiği bölgelerde olası bir depremde olabilecek can kayıpları yaralanmalar, hasar durumlarıyla ilgili de senaryoları da yapıldı.. 
 Bağımsız bilim adamları tarafından yan akademisyenlee yaptırılan ve bilimsel dergide 2021 yılında yayınlanan  Sakarya ile ilgili hazırlanan deprem senaryosu oldukça çarpıcı..

Bu çalışmada Sakarya ilinin 16 ilçesinde 17 Ağustos 1999 Marmara  Depremi eş şiddet haritası kullanılarak deprem senaryosu hazırlandı.

Yani 17 Ağustos depreminde olduğu gibi Sakarya bir deprem daha yaşasa;

Sakarya’da hasar görebilecek bina sayısı, etkilenecek kişi sayısı ve ihtiyaç duyulacak çadır sayısı ilçe ilçe yer alıyor..

Raporda sadece dikkate alınmayan önemli bir detay var..

‘Yeni bir olası bir depremde ağır hasar ve yıkılacak  47 bin 322 konut belirtilirken, 17 Ağustos depremiyle oluşan deprem yorgunu yaklaşık 20 bin konutun dikkate alınmaması..

İşte  Sakarya İlinin Depreme duyarlı bölgelerinde CBS Tabanlı Hasar Tahmini’ raporundaki Sakarya senaryosu

                 ***   ****

 Hazırlanan deprem senaryosu bölgemizde meydana gelen depremler tarihsel olarak verilerek şöyle başlıyor..

''Sakarya İli ve çevresi Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde yer aldığı için tarih boyunca depremlere maruz kalmıştır.

 Bu depremlerin en yıkıcı ve en büyüğü 17 Ağustos 1999 tarihinde oluşan 7.4 büyüklüğünde depremdir. 

Sakarya ili çevresinde meydana gelen  6 'dan büyük Depremler.
25 Mayıs 1719   6.8  büyüklüğünde

10 Temmuz 1894  6.8 büyüklüğünde

20 Haziran 1943 6.4 büyüklüğünde

26 Mayıs 1957 6.7 büyüklüğünde

18 Eylül 1963  6.3 büyüklüğünde

22 Temmuz 1967  6.7  büyüklüğünde

17 Ağustos 1999 4 7.4  büyüklüğünde

12 Kasım 1999  7.2 büyüklüğünde

Raporda’ ’aktif diri fayların Sakarya merkez  yani  Adapazarı ve ilçelerini etkileyecek yakınlıkta geçmesi yerleşimin her an deprem riskine karşı hazırlıklı olması gerçeğini ortaya koymaktadır.’ İfadesi de dikkat çekiyor.

 Raporda ayrıca yerleşim yerlerinde yapılacak deprem senaryoları sayesinde yerleşimin deprem olmadan önce gerekli tedbirlerin alınması sağlanabilmektedir’ diyerek uyarıda da bulunuyor.

 ***   ****

Sakarya’ya özel deprem senaryosunda İstanbul ve diğer komşu illerde oluşabilecek maksimum şiddet değerleri yukarıdaki azalım ilişkisi kullanılarak hesaplanarak  elde edilen değerlerin birleştirilmesi ile hazırlanan eşşiddet haritası da yer alıyor.

 Burada elde edilen değerlerin sert zemin koşullarında oluşabilecek şiddet değerlerini gösterirken senaryo depremi sonucunda Sakarya’da oluşabilecek ölü yaralı sayıları ağır, orta ve az hasarlı konut sayıları da ilçe ilçe belirtiliyor.
 
Senaryo deprem sonucunda Sakarya’da ölü ve yaralı sayıları

İlçe                        Ağır ve Yıkık Hasar           Orta Hasar          Ölü sayısı             Yaralı Sayısı

Adapazarı           12069                                    13960                    3138                      7892

Serdivan              5903                                      6828                      1535                      3860

Akyazı                  8185                                      3786                      2128                      5352

Erenler                 7976                                      3686                      2074                      5216

Hendek                 3610                                      4176                      939                         2361

Karasu                  161                                        473                        42                           105

Geyve                  387                                        605                        101                         253

Arifiye                  4026                                      1862                      1047                      2633

Sapanca               3757                                      1738                      977                         2457

Pamukova          233                                        364                        61                           152

Ferizli                    206                                        322                        54                           135

Kaynarca             61                                           179                         16                           40

Kocaali                 53                                           157                        14                           35

Söğütlü                112                                        174                        29                           73

Karapürçek        565                                        653                        147                         369

Taraklı                  18                                           52                           5                             11

Olası bir depremde en fazla hasar ve kayıp Adapazarı ilçesinde iken en az hasar ve kayıp ise Taraklı ilçesinde olurken, nüfusun yoğun olduğu Serdivan, Akyazı, Erenler, Hendek, Arifiye, Sapanca gibi ilçelerde de kayıp ve hasarlar azımsanmayacak sayılarda olduğuna dikkat çekilerek şu hayati uyarıda bulunuluyor.

 ‘’Senaryo depremi için inceleme yapılan 16 ilçeden 7’sinde hasar ve kayıp oranları yüksek çıktığından bu bölgelerde riskli bina taramalarına hız verilerek zarar azaltma çalışmalarının yapılması olası risk oranını düşürecektir.

ÖLÜMLER EN FAZLA FAY HATTINA YAKIN BÖLGELERDE OLACAK

Raporda en çok ölü ve yaralı sayısının Adapazarı, Akyazı ve Erenler bölgesinde’ olması ise şöyle yer alıyor.’
 ‘Bu bölgelerin fay hattına yakın olması ve eşşiddet haritasında X şiddet değerine denk gelmeleri kayıpların artmasına neden olmaktadır.’

******

HASTANELER YETERSİZ KALACAK
Bilim adamları tarafından hazırlanan ve bilimsel dergide yayınlanan 2021 yılında hazırlanan deprem senaryosuna göre olası bir depremde yaralılar için mevcut hastanelerin yetersiz kalacağı da belirtilerek şu ifadeler kullanıyor.

‘’ Adapazarı, Akyazı, Erenler, Serdivan, Hendek, Arifiye ve Sapanca gibi ilçeler yaralı ve ayakta tedavi sayısı yüksek çıkan yerleşimlerdir. Bu yerleşim yerlerinde hastane ve ambulans kapasitesi önem arz etmektedir. Gereklilik durumunda diğer ilçelerden takviye desteğin planlanması doğru olacaktır. Sakarya ilinin mevcut hastane kapasitesi TUİK 2019 verilerine göre; hastane sayısı toplam 19 (13 kamu, 6 özel), yatak sayısı toplam 1936 (1613 kamu, 323 özel)’ dır Tablo 5’e göre hastane bakımına ihtiyaç duyacak insan sayısı 7736 olarak bulunmuştur. TUİK 2019 verilerine göre özel ve kamu tüm hastanelerin yatak sayısı 1936 olduğu için olası bir depremde Sakarya ili için yatak sayısı çalışma sonuçlarına göre yeterli gelmeyecektir

    *****       ****** 

 306 BİN KİŞİ AÇIKTA KALACAK 86 BİN ÇADIR İHTİYAÇ OLACAK

Olası bir depremde Sakarya’da hasarlı binalar nedeniyle açıkta kalacak kişi sayısı  çadır ihtiyaçları da yer alıyor

Buna göre Adapazarı’nda 92 bin 404 Serdivan’da 45 bin195 olmak üzere il genelinde 306 bin 506 kişi açıkta kalacak. Tüm Sakarya için gerekli çadır ihtiyacının 86 bin 340 olacağı belirtilirken şu ilginç bir uyarıda bulunuluyor.

 ‘’Çadır ihtiyacı ağır ve orta hasarlı konutların yoğun bulunduğu ilçelerde fazla çıkmaktadır. Özellikle Adapazarı, Serdivan, Akyazı ve Erenler ilçelerde çadır ihtiyacı on binin üzerinde çıkmaktadır. Çadır sayısına göre çadırların kurulacağı yerlerin de önceden belirlenmesi olası bir afette uygulama kolaylığı sağlayacaktır.

1999 depremlerinden sonra çadır kentlerin yanlış yerlere kurulması sonucu su basmaları, yangınlar, yerleşim yerlerine uzak olmaları gibi birçok sorunla karşılaşılmıştır

   ****   *****   *****

İLÇELER İÇİN ÇADIRKENTLER ÖNERİLİYOR

Olası  bir depremde çadırkentler için kamuya ait yeşil alanların tercih edilmesi gerektiğine dikkat çekilirken  ‘’Ağır ve orta hasarlı konutlar deprem sonrası hemen kullanılamayacağı için bu tip hasarlı konutlara sahip afetzedeler için çadır ihtiyacı karşılanmalıdır. Çalışmamızda tüm ilçelerde çadır ihtiyacı bulunmaktadır En çok çadır ihtiyacı Adapazarı ilçesinde çıkmaktadır. ‘deniliyor

 SONUÇ BÖLÜMÜNDE DİKKAT ÇEKEN İFADELER

Raporun sonuç bölümünde de çarpıcı ifadelere yer verilerek şu uyarılarda bulunuluyor

‘’Senaryo çalışmaları ile afet öncesi, sırası ve sonrasında neler yaşanabileceği ve buna göre mevcut durumun karşılaştırılarak eksiklerin giderilmesi önemli derecede kayıpların önüne geçilmesini sağlayacaktır.
  Senaryo depremine göre Sakarya ili için olası bir depremde ortaya çıkabilecek olumsuzluklar azımsanmayacak düzeydedir. Bu bakımdan yerleşim yeri için saha uygulamalarına yönelik detaylı çalışmaların yapılarak risklerin ortaya konması ve buna göre afet planlamalarının yapılması kayıpların en aza indirilmesini sağlayabilir.
  Yerleşim yerinin mevcut hastane kapasitesi yapılan senaryo deprem çalışmasına göre yeterli gelmemektedir. Bundan dolayı çevre illerde bulunan hastaneler ya da sahra hastaneleri değerlendirilebilir.
 Bina envanter çalışmaları risk taraması anlamında önemlidir. Çünkü binaların yeterli mühendislik hizmeti görmemesi, malzeme, işçilik gibi faktörlerin eksikliği depremde yıkımların artmasına neden olmaktadır. Mevcut binaların durumları tespit edilerek riskli olanların yıkılması ya da güçlendirilmesi yoluna gidilerek zarar azaltılabilmektedir.
 Saha çalışmaları ile sorunlar yerinde tespit edilerek çözüm yollarının aranması en gerçekçi yol olacaktır. Senaryo deprem çalışmaları afet öncesi yapılan, yerleşim yerleri için bir uyarı ve hazırlık anlamında referans olan çalışmalardır. Bu anlamda vakit kaybetmeden bölgede deprem risklerinin ve mevcut kapasitenin belirlenmesi tüm kayıpların en aza indirilmesini sağlayacaktır.

 ************

 17 Ağustos Depremi sonrasında şehirde oluşan,  1998 yılı deprem yönetmeliğine göre yapılmış ,deprem yorgunu 6 bin bina dikkate alınmadan yapılan deprem senaryosu böyle...

 Şimdi Sakarya’da yaşayan bu satırları yazan ben dahil şapkamızı önümüze koyup düşünmeliyiz.

‘ 17 Ağustos Depreminin üzerinden 23 yıl geçmiş ,olası deprem kapıda iken, bugün yarın deprem olması beklenirken siz daha neyi bekliyoruz..
  İnsanlar öldükten sonra mı harekete geçmeyi..